Milyonlarca kiracı ve ev sahibinin beklediği haber geldi
1 Temmuz 2023'e kadar yenilenecek kira sözleşmelerini kapsayacak düzenlemede belirlenen oranın üstünde yapılan artışlar geçerli sayılmayacak. Düzenleme Borçlar Kanunu'na 'geçici madde' olarak eklenecek.
Halkın yüzde 26,8'i kiracı
Türkiye'de TÜİK'in, "Gelir ve yaşam koşulları" araştırması sonuçlarına göre, 2021 yılında konutun mülkiyet durumları incelendiğinde, fertlerin yüzde 57,5'inin oturduğu konutun kendilerine ait olduğu, yüzde 26,8'inin ise kiracı olduğu görüldü. Geri kalan yurttaşlardan lojmanda oturanların oranı yüzde 1,2 olurken kendi konutunda oturmayıp kira ödemeyenlerin oranı ise yüzde 14,6 olarak gerçekleşti.
Zam enflasyon endeksliydi
Kira artış oranı normal şartlarda 12 aylık tüketici enflasyonun ortalamasına göre belirleniyordu. Ancak enflasyonun gitgide yükselmesi nedeniyle kiracılar da yüksek zamlarla karşı karşıya kalmıştı.
Mayıs’ta yıllık tüketici enflasyonu yüzde 73,50 ile 1998 yılı Ekim ayından bu yana en yüksek seviyeye çıkmıştı. Buna göre Haziran ayında yeni kira sözleşmesi yapacak vatandaşlar için zam oranı yüzde 39,33 olmuştu.
Son dönemde yaşanan fahiş kira artışları nedeniyle Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum başkanlığında üç bakanlığın temsilcileri mayıs sonunda toplantı gerçekleştirmiş ve yeni bir düzenleme üzerinde çalıştıklarını açıklamışlardı.
TÜİK’e göre son bir yılda kira artış oranı yüzde 20 olmuştu.
Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM) Kiralık Konut Piyasası Görünümü raporuna göre ise Türkiye genelinde nisan ayında yıllık ortalama kiralık konut metrekare fiyatındaki artış oranı yüzde 182,7 olarak kaydedildi, ortalama kiralık konut metrekare fiyatı 48,5 TL’ye yükseldi.
Dünyada da uygulanıyor
Kira fiyatlarının hızlı bir şekilde arttığı ülkelerde kira artış hızının sınırlandırılması kullanılan bir yöntem.
İspanya'da Katalonya Özerk Bölgesi'nin parlamentosunda Eylül 2020'de hayata geçirilen düzenlemede kiralara düzenleme getirmiş kira artışlarının da önceki 5 yıldaki artış seviyesini geçmemesi kararlaştırılmıştı.
Çin Şehircilik Bakanlığı da geçtiğimiz yıl yaptığı düzenlemeyle yıllık kira artışının yüzde 5 ile sınırlandırıldığını açıklamıştı.
Almanya’nın Berlin eyaletinde ise 2020 yılında eyalet meclisi tarafından kira artışının 2025 yılına kadar dondurulması kararlaştırılmış ancak düzenleme Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmişti.
