Ekonomik Analiz

Bu çalışma, 02 Aralık 2019 ile başlayan haftanın makro ekonomik analizini yapmak ve Türkiye’yi ilgilendiren bazı ekonomik verileri değerlendirerek öngörülerde bulunmak amacı ile hazırlanmıştır.

Ekonomik Analiz

A-) Geçen Haftaya Bakış : Geçtiğimiz hafta piyasalar gerek döviz, gerek emtia varlıkları bakımından oldukça dalgalı oldu. ABD ve Çin tarafından gelen olumlu mesajlarla haftaya iyimser olarak başlayan piyasalar, Ticaret savaşlarında önemli bir konu olan fikri mülkiyet hakları ile ilgili Çin’in adım atmaya hazır olduğunun sinyali vermesi ile adeta şenlendi. Hatta ABD Başkanı Trump “ Çin ile anlaşmaya yakınız” bile dedi. Ancak Trump, Pekin’den gelecek olası bir güçlü tepkiye ve ticaret anlaşmasındaki gelinen aşamayı geriletecek olmasına rağmen Hong Kong protestocularını destekleyen bir yasa tasarısını 27 Kasım Çarşamba günü imzaladı. Çin’den beklenen tepki hemen geldi, Çinli yetkililer “sıkı karşı yaptırımlar” uygulayacaklarını belirtti ve Çin Dışişleri Bakanı Yardımcısı, Washington’ın Çin’in yurtiçi işlerine müdahalesini acilen bırakmasını talep etti.
Böylelikle piyasalardaki pozitif hava dağıldı, Özellikle altın, gümüş, petrol gibi varlıkların yer aldığı emtia piyasasında dalgalanmalar gözlendi.
Yurtiçine bakıldığında, geçtiğimiz haftanın kuşkusuz en önemli ve tarihi nitelik taşıyan olayı, Türkiye ile Libya arasındaki Münhasır Ekonomik Bölge (MEB) mutabakatı oldu. Bunun olumlu etkisi, Türkiye ile ABD arasında yeniden başlamakta olan S 400 tabanlı gerilimden negatif eksenli etkilenen TL’nin yatay kanal içinde tutunmasını sağladı.
Zira basında çıkan Ankara'da Rus hava savunma sistemi S-400'ler için test yapıldığı şeklindeki haberlerin ABD-Türkiye ilişkilerine yönelik endişeleri artırmasıyla 27 Kasım Çarşamba günüden itibaren Dolar/TL, yatay kanalın üst seviyelerine doğru hareketlendi ve ilk aşamada 5.70'li seviyelerden 5.75'e 
yükseldi. Konuya ilişkin ABD’den gelen açıklamalar iki ülke arasında yeni bir gerginliğin olabileceği endişesine neden oldu ve TL tarafında bu hafta itibarıyla %1 düşüş yaşandı. Geçen hafta 5,6850 seviyesine gerileyen Dolar kuru hafta içinde 5,7815’e kadar yükseldi. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ABD ziyaretinde konuyu net bir şekilde Trump’a anlattığını ve egemenlik alanımıza girmesine müsaade etmeyeceğini belirttiğini söyledi. Ancak “mutabık kalınamadı” dedi.Baş gösteren gerilimle etkilenen yurt içi fiyatlamalara bakıldığında, 108.000 bölgesindeki borsa (BİST 100) direncinden, %1,13 oranında kayıpla 105.382 seviyelerine kadar indiği görüldü. Ülke risk primimiz (5 yıllık CDS) yaklaşık 18
baz puan artarak 317 puana çıktı. Faizlerde de hafif yükseliş gözlemlendi. Bu konu, Türk ekonomisini kısa vade de doğrudan etkileyebilecek en hassas
konu olarak görülürken, özellikle ABD Senatosundan ülkemize yönelik olarak gelebilecek yaptırımların ekonomimizde başlayan toparlanmayı bozabilecek
olmasından endişe edilmektedir. Öte yandan geçtiğimiz hafta Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay ekonomik gelişmelere ve savunma sanayine dair görüşlerini ifade eden bir açıklama yaptı. Oktay açıklamasında, "2018'de dünya genelinde doğrudan yatırımlar yüzde 13 azalmasına rağmen Türkiye'ye gelen yatırımlar yüzde 12.6 artmıştır. Kamuda büyük veri ve yapay zeka uygulamalarının etkin olarak kullanımını sağlamak amacıyla Ulusal Yapay Zeka Stratejisinin bu yılın sonunda yayımlanması hedeflenmektedir. 2002'de 66 olan savunma sanayii projesi sayısı, bugün 700'e yaklaşmıştır" şeklinde  ifadelerde bulundu. TCMB İstikrar Raporu Açıklandı: Piyasaların her yıl ilgiyle takip ettiği TCMB Finansal İstikrar Raporu yayımlandı. Merkez Bankası Başkanı Murat Uysal, raporun önsözünde yaptığı değerlendirmede, raporun son sayısından bu yana, küresel büyümeye dair beklentilerin aşağı yönlü güncellendiğini ve risk unsurlarının belirginleştiğini belirtti.

KKO ve RKE Endeksi Açıklandı : Yurt içi tarafında ise büyüme potansiyelimizi gösteren imalat sanayi kapasite kullanım oranı (KKO) ve reel kesim güven endeksi(RKGE) açıklandı. İmalat sanayi kapasite kullanım oranı ise bir önceki aya göre 0,8 puan artarak %77,2 seviyesinde gerçekleşti. Kasım ayı RKGE ise bir önceki aya göre 1,1 puan artarak 102 seviyesinde gerçekleşti. 100 puanın üzerinde olması ekonomik faaliyetlere ilişkin iyimserliği işaret etmekte olup, bileşenler incelendiğinde gelecek 3 aydaki ihracat siparişleri ve gelecek 3 aydaki toplam istihdam miktarı hariç olumlu bir seyir öngörülmektedir.
Döviz ve Yabancı Yatırımcıların Geçen Hafta Türkiye Piyasalarındaki İşlemleri:
TCMB tarafından haftalık olarak yayınlanan verilere göre 22 Kasım ile biten haftada yurt içinde yerleşik gerçek kişilerin döviz mevduatı 681 milyon dolar artarak 120.693 milyon dolar ile rekor seviyesini yinelerken tüzel kişilerinki, 290 milyon dolar artarak 74.456 milyon dolara yükseldi.
Yurt içi yerleşik gerçek kişilerin döviz mevduatındaki yükseliş dikkat çekerken tüzel kişilerin döviz mevduatı da 4 haftalık aranın ardından ilk kez artış gösterdi.
TCMB tarafından yayınlanan haftalık menkul kıymet istatistiklerine göre,
15-22 Kasım haftasında yurtdışı yerleşik yatırımcılar reel olarak 56,6 milyon dolar hisse senedi alımı yaparken 12,3 milyon dolar repo dahil Devlet İç Borçlanma Senedi (DİBS) satışı gerçekleştirdi.
Borsa’daki yabancı takas oranına bakıldığında, yabancıların payı 22 Kasım itibariyle %64 olurken önceki haftada bu oran %63,6 seviyesindeydi. 2018 yılı kapanışında %65,0 olan yabancı payı 1 sene öncesinde ise %63,2 seviyesinde idi
Haftalık performanslara bakıldığında, borsa performanslarında en çok kazandıran borsanın %1,59’luk bir artışla ABD – NASDAQ borsası olduğı, en fazla kayıp yaşayan borsanın - % 0,46’lık bir değer kaybıyla Çin Şangay 
Kompozit - SHCOMP borsası olduğu, bizim borsamız -BİST- 100’ün ise % 0,39
oranında değer artışı sergilediği görülmektedir. Haftanın en çok değer kazandıran ekonomik ürünü % 1’lik bir artışla ABD borsası S&P 500 olurken, en fazla kaybı ise -% 4,61’lik bir düşüşle Ham petrol gerçekleştirmiştir. TL ise USD karşısında haftayı yaklaşık - % 1’lik bir kayıpla kapatmıştır.
B-) Haftaya Bakış : 02 Aralık 2019 ile başlayan hafta, genel itibarıyla veri akışı bakımından çok yoğun bir hafta olacak ve bu yoğunluk 13 Aralık 19 tarihine
kadar da devam edecektir.
02 Aralık 19 Pazartesi günü, ABD, Çin, Rusya, İngiltere, İsviçre, İspanya, İtalya, Fransa, Almanya, Euro Bölgesi, Güney Afrika ve Avustralya’dan İmalat
ve PMI Endeksi rakamları gelecektir. Aynı gün, Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı La Garde resmi nitelikli bir konuşma yapacaktır.
Salı günü, Avustralya Merkez Bankası (RBA) Faiz Oranı Kararını açıklayacaktır; Halen 0,75 olan politika faizinde değişikliğe gidilmesi beklenmemektedir. Bunun yanı sıra aynı gün, İsviçre’den enflasyon verileri gelecek olup, İngiltere’de Para Politikası Kurulu da toplanacaktır.
Çarşamba günü, Kanada Merkez Bankası (BoJ) Faiz Oranı Kararını açıklayacaktır; Halen 1,75 olan politika faizinde değişikliğe gidilmesi beklenmemektedir. Bunun yanı sıra aynı gün, ABD’den Ham petrol stokları, İmalat dışı İstihdam verisi, Avusturalya’dan 3. Çeyrek GSYİH verisi, Japonya, Çin, Rusya, İspanya, Fransa, Almanya, Euro Bölgesi, İngiltere ve ABD’den Hizmet PMI Endeksi verileri gelecektir. Perşembe günü, Avusturalya’dan Ekim ayına ait Perakende Satışlar, Almanya’dan yine o döneme ait Fabrika Siparişleri, yine aynı döneme ait olarak Euro Bölgesinden 3. Çeyrek GYSİH rakamları, Rusya’dan Merkez Bankası Rezervleri, ABD’den Fabrika Siparişleri, İhracat ve ithalat rakamları ile İşsizlik haklarından yararlanma başvurusu rakamları gelecektir. Ayrıca aynı gün, Avrupa Birliği Maliye Bakanları toplantısı yapılacak olup, Avusturya’nın başkenti Viyana’da iki gün sürecek olan, petrol piyasasının kalbinin atacağı,
küresel anlamda enerji fiyatlarının belirlenmesi bakımından önemli olan OPEC toplantısı başlayacaktır. Yine 05 Aralık 19 Perşembe günü, Hindistan Merkez
Bankası Faiz Oranı kararını açıklayacaktır. Cuma günü, Japonya’dan Hane halkı Harcamaları, Almanya’dan Sanayi üretimi, Rusya’dan enflasyon verileri, Kanada’dan İstihdam değişikliği ve işsizlik verileri gelecektir. Fakat günün en önemli verileri ABD’de açıklanacak şu verilerdir; Tarım Dışı İstihdam, Ortalama Saatlik Kazançlar ile İşsizlik oranı verileri… Ortalama Saatlik Kazançlar ve Önemi : Tarım dışı sektörlerdeki işçilere ödenen maaşların yüzdesel değişimini gösteren veridir. Saatlik kazançlar, maaşların değişiminde etkisi olan tüketici enflasyonunun da öncü göstergesidir.
Açıklanan > Beklenti = Ülke parası için olumlu

Türkiye’de, Piyasalar 02 Aralık 19 Pazartesi günü 3. Çeyrek yıllık GSYİH verisi ile başlayacak olup, Kasım ayına ait İmalat PMI endeksi ile devam edecektir.
Salı günü, Kasım ayına ait ve yıllık enflasyon verileri açıklanacaktır. Burada bir hususun belirtilmesinde yarar vardır; Önceki aylarda kendini gösteren yaz
mevsiminden kaynaklı baz etkisi Kasım ayına ait rakamlarda etkisini yitirmiş olacaktır. Dolayısıyla, aylık TÜFE verisinin tek haneli olmayabileceği öngörülmektedir.
Bunun yanı sıra, bu hafta ülkemizi ilgilendiren önemli ekonomik paritelerin izleyecekleri yön şu şekilde tahmin edilmektedir:

• Dolar Endeksi (DXY) : Haftayı yatay bir seyir izleyerek 98,15 ile kapatmıştır. Halen kritik eşik, 98,39 seviyesidir. Bu seviyenin üzerinde kaldığı müddetçe 99,05’ye kadar gitmek isteyebilecektir. Ancak, 98,06 seviyesini aşağı yönlü kırması durumunda ve bu seviyenin altında günlük kapanışlar gelmesi halinde ise, 97,60 hatta 96,83 seviyesine kadar aşağı yönlü hareket söz konusu olabilir.
• EUR/USD: Haftayı hafif bir geri çekilme ile 1,1017’den kapatmıştır. Kritik eşik olarak, 1,0990’dır. Kısa vadeli olarak 1,0960’a kadar alan vardır. Şayet 1,1080 seviyesi üzerinde günlük kapanışlar gelmesi halinde ise, 1,1259 seviyelerine kadar yükselmesi mümkün görülmektedir. Düşüş trend kanalı içinde devam etmektedir.
• WTI: Ham Petrol verisi olarak geçen hafta 57,19 seviyesi altında günlük kapanışlar ile önemli ölçüde geri çekilme yaşamış ve haftayı 55,42 ile kapatmıştır. Pozitif algı bozulmuştur. Ama yeni bir negatif trend başlaması için 55,00 altında günlük kapanışlara ihtiyaç vardır. OPEC toplantısının olduğu bu hafta, Ham Petrol de yukarı yönlü hareketlerin devam etmesi için ise, 57,19 seviyesi üzerinde günlük kapanışlar yaşamasına ihtiyaç vardır.
• Brent: Brent Petrol de ham petrol gibi geri çekilme yaşamış ve 60,75 ile haftayı kapatmıştır. Fakat 60,14 seviyesinin de üzerinde kalmıştır. Negatif trend için bu seviyenin altında günlük kapanışlar görmesi gereklidir. Bu durumda 57’li seviyelere kadar alan söz konusudur. Fakat, 61,28 seviyesi üzerine çıkar ve günlük kapanışlar yaşarsa, ilk etapta 61,95 seviyesine kadar, burayı da geçerse, 63,42 ve hatta 64,05 seviyelerine kadar gitmek isteyebilir.
• USD/TL: Kur, S400 meselesi ile bozulma olasılığı beliren Türkiye-ABD ilişkilerinin etkisiyle yukarı yönlü hareketlenme yaşamış ve haftayı 5,7470 ile kapatmıştır. Halen yatay hareket kanalı içinde hareket etmektedir. Ancak önümüzdeki dönemde kanalın üst noktası olan 5,78’in yukarısında günlük
kapanışlar görülerek 6,00 seviyelerini yukarı yönlü kırma olasılığı vardır. Bu olasılık, Türkiye-ABD eksenli jeopolitik risklerin artıp artmayacağı ile doğru
orantılıdır.

YORUM EKLE
SIRADAKİ HABER